Ο φόβος: Ο φόβος που διακατέχει ορισμένα άτομα έγκειται στο ότι αν αποδεχτούν τον εαυτό τους όπως είναι, δεν θα αλλάξουν ποτέ και δεν θα γίνουν πιο πολύ από αυτό που θα ήθελαν να γίνουν.
Συνήθως αξιολογούμε τον εαυτό μας αρνητικά με την ελπίδα ότι έτσι θα τον κινητοποιήσουμε να αλλάξει. Όμως αυτή η μέθοδος σπάνια δουλεύει. Το μόνο που καταφέρνει είναι να μας κάνει να αισθανόμαστε άσχημα ξοδεύοντας την ενέργεια που χρειαζόμαστε για να κάνουμε τις αλλαγές που χρειαζόμαστε. Η αποδοχή επιτρέπει την αλλαγή. Μας επιτρέπει να είμαστε καλά και πριν επιτευχθούν οι στόχοι μας διατηρώντας τα ψυχικά μας αποθέματα.
Τρεις συναισθηματικές ικανότητες διακρίνονται:
- Επίγνωση των συναισθημάτων μας: Αναγνώριση του τρόπου με τον οποίο τα συναισθήματα επηρεάζουν την επίδοση μας, καθώς και η ικανότητα να χρησιμοποιούμε τις αξίες μας ως οδηγό στη λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια της ζωής μας.
- Ακριβής αυτό-αξιολόγηση: Μια ειλικρινής αίσθηση των προσωπικών μας δυνατών σημείων, μια ξεκάθαρη εικόνα για τα σημεία στα οποία χρειαζόμαστε βελτίωση, καθώς και η ικανότητα να μαθαίνουμε από τις εμπειρίες μας.
- Αυτοπεποίθηση: Το θάρρος και η πίστη στον εαυτό μας που πηγάζουν από τη βεβαιότητα που νιώθουμε για τις ικανότητές, τις αξίες και τους στόχους μας.
Βασική συναισθηματική ικανότητα είναι η επίγνωση για τον τρόπο με τον οποίο τα συναισθήματα μας επηρεάζουν τις πράξεις μας. Η επίγνωση αυτής της μορφής είναι ο οδηγός που μας συντονίζει με σωστό τρόπο για την εκτέλεση κάθε είδους εργασίας και μας βοηθά στη χειραγώγηση των ανεξέλεγκτων συναισθημάτων μας.
Ταχύρρυθμος τρόπος ζωής: Μέσα στους γρήγορους ρυθμούς της ζωής μας και την πίεση που βιώνει το μυαλό μας, η σκέψη μας είναι απασχολημένη: να προγραμματίσουμε την επόμενη κίνηση, να αφιερώσουμε όλη την προσοχή μας σε αυτό που πρέπει να κάνουμε άμεσα, να φροντίσουμε για τις εκκρεμότητες που δεν έχουν διεκπεραιωθεί. Χρειάζεται μια παύση της σκέψης ώστε να ακούσουμε τους ψίθυρους της διάθεσης μας και του κρυμμένου εαυτού μας, μια παύση την οποία σπανίως επιτρέπουμε στον εαυτό μας. Τα συναισθήματα μας είναι πάντα εκεί, αρκεί να τους δώσουμε σημασία.
Οι άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν την ικανότητα να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Είναι, κατά κάποιο τρόπο, συναισθηματικά ανώριμοι. Αγνοούν μια πτυχή της πραγματικότητας που είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία σε όλες τις πτυχές της ζωή τους.
Η αυτογνωσία λειτουργεί ως βαρόμετρο, μετρώντας αν αυτό που κάνουμε ή πρόκειται να κάνουμε αξίζει πραγματικά. Τα συναισθήματα αποτελούν ουσιαστική ένδειξη για το αν υπάρχει ασυμφωνία ανάμεσα στη δράση και την αξία. Σε περίπτωση ασυμφωνίας, το αποτέλεσμα θα είναι ανησυχία με την μορφή της ενοχής ή της ντροπής, βαθιές αμφιβολίες ή συνεχείς δυσάρεστες σκέψεις, ευθιξία ή τύψεις και άλλα παρόμοια συναισθήματα. Αυτή η ανησυχία λειτουργεί ως τροχοπέδη φέρνοντας στην επιφάνεια συναισθήματα που μπορούν να παρεμποδίσουν τις προσπάθειές μας στο δρόμο προς την αυτογνωσία.
Αρνητική σύγκριση : Όταν ενδιαφέρομαστε για τους άλλους ανθρώπους ώστε να ελέγχξουμε πόσο καλά είναι συγκρινόμενοι με μας και ανησυχούμε τόσο πολύ για το πώς περνούν οι άλλοι. Θα πρέπει να εστιάζουμε περισσότερο στη δική μας ζωή και ευτυχία και να ενδιαφέρομαστε να την βελτιώσουμε βάσει των δικών μας «θέλω».
Σκέψεις και πεποιθήσεις του τύπου «είναι καλύτερα από μένα» οδηγούν σε συναισθήματα ανεπάρκειας και μείωση της αυτοπεποίθησής μας με αποτέλεσμα να αποπροσανατολίζομαστε από το σωστό δρόμο της αυτογνωσίας.
Αρρωστημένος ανταγωνισμός : Εάν πράγματι νιώθετε ανασφάλεια και ζήλια μπορεί να σας οδηγήσει σε έναν αρρωστημένο ανταγωνισμό όπου ο ένας από τους δύο οπωσδήποτε πρέπει να είναι ο νικητής και πιο πιθανό είναι να μην είστε εσείς που βάζετε τον εαυτό σας σε τέτοιες συγκρίσεις. Ωστόσο προσπαθώντας κανείς για το «καλύτερο» αυτό αφαιρεί την πραγματική χαρά και το σκοπό του επιτεύγματός του.
Αυτός ο τρόπος σκέψης οδηγεί στη έλλειψη απόλαυσης για ό,τι έχει καταφέρει κάποιος εξ’ αιτίας του ότι διαρκώς σκέπτεται πως κάποιος άλλος έχει περισσότερα από εκείνον.
Εάν κάποιος είναι απασχολημένος με το να εστιάζει σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τη δική του ζωή, δεν είναι σε θέση να δώσει την προσοχή που αξίζει η ζωή του. Θα χάσει την ευκαιρία για ανάπτυξη στενών σχέσεων που έχουν διάρκεια, με φίλους, με οικογένεια. Θα χάσει την ευκαιρία να αναπτύξει τις δεξιότητες και τα ταλέντα του και σε τελική ανάλυση να ζήσει τη ζωή του πλήρως και με νόημα.
Όταν ένα άτομο είναι τόσο πολύ εστιασμένο στο τί έχει ή τί κάνει ο άλλος χάνει τη θερμή αφοσίωση στον εαυτό του, τη δυνατότητα να βρει τη δική του δόξα και τελικά να αναπτυχθεί σαν άνθρωπος. Τι θα κοστίσει να συμπαθήσουμε τον εαυτό μας; Τίποτα περισσότερο από όσα θα ωφεληθούμε. Αυτό θα πρέπει να σκέφτεται κάποιος όταν προβαίνει στην αρνητική σύγκριση και τον αρρωστημένο ανταγωνισμό.
Όταν κάποιος επιδίδεται σε αρνητικές συγκρίσεις εστιάζεται σε μια αυτό-απέχθεια προς τα μέσα, ενώ με τον αρρωστημένο ανταγωνισμό εστιάζει το πλήρες ενδιαφέρον του προς τις επιδόσεις των άλλων. Για να το θέσουμε με άλλον τρόπο, πώς μπορεί να χτίσει κανείς αυτοπεποίθηση έτσι ώστε να μην νιώθει άλλο πια την ανάγκη να συγκρίνει τον εαυτό του σταθερά με τους άλλους και να μην τους ανταγωνίζεται;
Σε πρώτη φάση, πρέπει να έχει την προθυμία να αναγνωρίσει ότι αυτή την ανασφαλή κατάσταση που βιώνει εκ των έσω και αυτός είναι ο λόγος που βασίζεται σε εξωτερικούς παράγοντες για να μετρήσει την ευτυχία του.
Κατόπιν, πρέπει να είναι πρόθυμος να ακολουθήσει τους δικούς του στόχους και όνειρα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι αρκετά περήφανος και ειλικρινής με τον εαυτό του και να έχει τη θέληση να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του. Αν παρατηρήσουμε τους ευτυχισμένους ανθρώπους θα δούμε ότι δεν σπαταλούν τον χρόνο τους να είναι δυστυχισμένοι ή προσπαθώντας να κάνουν τους άλλους δυστυχισμένους.. Αγαπούν και εκτιμούν τον εαυτό τους γι’ αυτό που είναι και δεν νιώθουν να απειλούνται από τη χαρά και την επιτυχία των άλλων.
Γι’ αυτό, αν θέλει κάποιος να διώξει τη ζήλια, το φθόνο και την ανάγκη να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους είναι να αλλάξει την εστίασή του. Να σταματήσει να σπαταλά τον χρόνο του στο να απογοητεύει τον εαυτό του και βρει πράγματα να γιορτάσει και να χαρεί για τον εαυτό του. Αντί να ψάχνει για αιτίες για να δυσαρεστήσει και να δημιουργήσει στρες στον εαυτό του, θα πρέπει να αναζητεί αιτίες για να τον αγαπήσει. Να μάθει να εκτιμάει και να αγαπάει τον εαυτό του γι’ αυτό που είναι αντί να τον τιμωρεί γι’ αυτό που δεν είναι. Να σταματήσει να φθονεί το ταλέντο κάποιου άλλου ή την καλή του τύχη και να χρησιμοποιεί όλη αυτή την ενέργεια στο να βρει τον τρόπο να συμβεί κάτι καλό για εκείνον.
Από εμάς εξαρτάται η ευτυχία μας. Έχουμε την επιλογή να αναπτυχθούμε και να παίρνουμε την ευθύνη για τη ζωή σας. Όταν εστιάζουμε το νου στο να ζούμε τη ζωή μας πλήρως και με ουσία, και δίνουμε όλη τη ζωτική μας ενέργεια και σκέψη σε αυτόν το σκοπό, ελευθερώνουμε τον εαυτό μας από αρνητικά συναισθήματα.
Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αναπτυχθεί σαν ευτυχισμένο ανθρώπινο ον.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Boyatzis, R., Goleman, D., & Rhee, K. (2000). Clustering competence in emotional intelligence: insights from the emotional competence inventory (ECI). In R. Bar-On & J.D.A. Parker (eds.): Handbook of emotional intelligence (pp. 343-362). San Francisco: Jossey-Bass
2. Hamachek, D. (1992). Encounters With the Self, 4th edition, New York, HBJ
publishers.
3 Ryckmann, R.M. (1993). Theories of personality (5th ed.). California: Brooks/Cole
Publishing Co.
4. Lecky, P., (1945) «Self-consistency, a theory of personality». As cited
inBaumeister, R.F. (Ed.) (1999). The Self in Social Psychology.Philadelphia,PA:
Psychology Press (Taylor & Francis).
5. Raimy, V.C. (1948). «Self-reference in counselling interviews». Journal of
Consulting Psychology, 12, 153-163
6. Rogers, C.R. (1947). «Some obervations on the organization of personality».
American psychologist, 2, 358-368.
7. McAdam, E.K. (1986). «Cognitive behaviour therapy and its application with
adolescents». Journal of Adolescence, 9, 1-15.
8. Ryan, E.B., Short, E.J., & Weed, K.A., (1986). «The role of cognitive strategy
training in improving the academic performance of learning disabled children».
Journal of Learning Disabilities, 19, 521-529.
9. Freud, S. (1961). «The ego and the id». In J. Starchey ( Ed. And Translation), The
standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud (Vol. 19, pp
3-66). London: Hogarth Press. (Original work published 1923)
10. Schafer, R. (1967). «Ideals, the ego ideal and the ideal self». In R.R. Holt (Ed.),
